تحلیل حساسیت قیمت سایه ای منابع آب ایران با استفاده از مدل تعادل عمومی پویای محاسبه ای

تعیین ارزش اقتصادی آب یا به عبارتی دیگر، سیاست قیمت گذاری منابع آب رویکردی جهت استفاده بهینه و مقابله با کمبود منابع آبی است. قیمت سایه ای آب معادل بهایی است که یک مصرف کننده عقلایی از منابع آب عرضه شده خصوصی یا دولتی مایل است برای استفاده از آن بپردازد. در مطالعه حاضر، به تحلیل حساسیت قیمت سایه ای منابع آب ایران در قالب مدل تعادل عمومی پویای محاسبه ای پرداخته شده است. اطلاعات مربوط به آخرین جداول داده- ستانده در سال های 1380 و 1385 در قالب ماتریس های حسابداری- اجتماعی به عنوان پایه آماری استفاده شد. این ماتریس ها از 4 بخش (رشته فعالیت) کشاورزی، معدن، صنعت و خدمات تشکیل و دارای 13 سطر و 13 ستون می باشند. افزون بر آن، قیمت سایه ای هر مترمکعب منابع آب در دوره 1400-1385 مورد پیش بینی قرارگرفت. اثرات افزایش رشد نیروی کار در قالب 3 سناریو و اثرات کاهش نرخ تعرفه واردات در قالب 5 سناریو بر قیمت سایه ای هر مترمکعب منابع آب ایران بررسی و تحلیل حساسیت مربوط به آن نیز انجام گرفت. نتایج حاصل از افزایش نیروی کار، بیانگر روند نزولی قیمت سایه ای منابع آب در بخش های کشاورزی و صنعت و همچنین، در دو بخش معدن و خدمات بیانگر روند افزایشی قیمت سایه ای هر مترمکعب منابع آب در هر 3 سناریو بود. در سناریوسازی مربوط به کاهش تعرفه واردات، نتایج نشان داد که با کاهش تعرفه واردات تا حذف کامل آن، قیمت سایه ای منابع آب ایران در بخش کشاورزی و 3 بخش دیگر روند افزایشی داشته است. علاوه بر آن، نتایج نشان داد که از بین بخش های مورد مطالعه، در دوره 1400-1380، بخش های کشاورزی و معدن به ترتیب دارای پایین ترین و بالاترین قیمت سایه ای به مقدار 1548 ریال بر مترمکعب در دوره 80-1375 و 105084 ریال بر مترمکعب در دوره 1400- 1395 می باشند که در صورت دنبال کردن سیاست کاهش تعرفه واردات لازم است آب بیشتر به بخش هایی تخصیص یابد که قیمت سایه ای آن ها بیشتر است.